Help! Mijn hond wil … rijden
Je hond rijdt op andere honden, jouw been, kinderen, onbekende personen, een knuffel of op een kussen van de bank. Gênant? Nee hoor! Het is onderdeel van veelvoorkomend hondengedrag, dus schaam je er niet voor. Het gedrag komt voor bij zowel pups als volwassen honden, bij reuen en teven en bij zowel gecastreerde als ongecastreerde honden. Meestal heeft het niets met seksueel gedrag te maken. Honden die rijgedrag vertonen, doen dit vaak omdat ze stress hebben. Het lijf maakt onder meer testosteron aan in reactie op de stress, waardoor dit (voortplantings)gedrag in werking wordt gezet.
Als een hond stress heeft, komen er allerlei stoffen vrij in zijn lijf die ervoor zorgen dat de hond in actie komt. Dat zijn bijvoorbeeld adrenaline, cortisol en testosteron. Testosteron is primair een geslachtshormoon, waardoor het kan gebeuren dat het gedragssysteem dat bij dat hormoon hoort in werking wordt gezet. En dus gaat de hond rijden, zonder dat er een daadwerkelijk seksuele motivatie is. We noemen dit dan een vorm van overspronggedrag, ook wel conflictgedrag genoemd. Het gedrag wordt ingezet wanneer twee gedragssystemen met elkaar botsen.
Euforisch gevoel
Rijgedrag brengt een euforisch gevoel met zich mee, omdat het kan leiden tot seksuele ontlading. Dit is vaak de oorzaak van honden die op knuffels, dekens of kussens rijden. Meestal is het ontstaan vanuit een spannende situatie, het rijden heeft de hond een prettig gevoel gegeven en dus gaat hij gedrag herhalen. Rijden komt dan los te staan van een spannende situatie is. De hond haalt er iets prettigs uit voor zichzelf en wordt er dus voor beloond, wat als gevolg heeft dat hij het gedrag gaat herhalen. De hond leert dan op een prettige manier een overschot aan opwinding/stress/energie kwijt te raken.
Als je hond rijdt, ga niet mopperen, geef geen straf en word niet boos! De situatie is al moeilijk genoeg voor je hond.
Word niet boos
Als je hond rijdt, ga niet mopperen, geef geen straf en word niet boos! De situatie is al moeilijk genoeg voor je hond. Als je boos wordt, wordt de spanning groter en het gedrag erger. Wat kun je het beste wel doen? Haal je hond uit de situatie door hem bijvoorbeeld mee te lokken met een voertje of desnoods aan de lijn te doen en op die manier uit de situatie te halen. Leid je hond op een positieve manier af, laat hem ontspannen door te schudden of te snuffelen en creëer een fijne nieuwe situatie.
Dus ook voor rijgedrag geldt dat je als baas goed moet kijken naar de situatie. Wat doet mijn hond, wat gebeurt er in de omgeving, hoe reageert mijn hond op een bepaalde situatie. Pas dan kun je goed duiden wat de oorzaak is en kun je aan de slag om het te voorkomen. Onze tip: schrijf op wat er vooraf gaat aan het rijgedrag en wat er daarna gebeurt. Dit zou kunnen helpen in het vinden van een verklaring die past bij jouw hond. Vervolgens kun je beslissen of het iets is wat je moet voorkomen, managen of dat het volkomen onschadelijk is.
Seksuele motivatie
Rijgedrag kan ook “gewoon” seksueel gedreven zijn. Een teef die loops geweest is of moet worden, wordt bereden door een reu (of teef). Of teefjes die loops zijn geweest of moeten worden die ook seksueel opgewonden zijn en daarom gaan rijden. Wanneer teefjes loops zijn is er wel een grotere drang voor reutjes om teefjes te bestijgen en loopse teefjes laten ook uitnodigend gedrag zien waarbij zij zich ‘aanbieden’. Onderzoek heeft aangetoond dat de drang voor reutjes om te bestijgen iets lijkt af te nemen nadat castratie heeft plaatsgevonden. Castratie zorgt er echter over het algemeen niet voor dat het gedrag compleet wordt uitgedoofd.
Zelf aan de slag?
Ben je een stap verder en weet je de oorzaak? Dan kun je ook zelf aan de slag om ervoor te zorgen dat je hond het rijgedrag afleert. Doe dat dan op dezelfde manier als bij het aan- en afleren van andere gedragingen. Beloon je hond voor gewenst gedrag. Dat kan met een (clicker) snack en met positieve aandacht. Let wel: timing is hierbij cruciaal. Dus gaat je hond rijden, leidt hem of haar weg van het object en zorg voor afleiding op een rustige, vriendelijke manier. Beloon je hond wanneer het hem of haar lukt zich in te houden om opnieuw te bestijgen of zich bijvoorbeeld uitschudt. Kies precies dat moment! Doe het niet direct nadat je hond gestopt is met rijden, dan kan de beloning lijken op een beloning voor het rijgedrag.
Vraag om hulp
Honden kunnen in uitzonderlijke gevallen obsessief rijgedrag vertonen als gevolg van (chronische) stress. Voor deze honden is het rijden dan een soort overlevingsstrategie geworden. Hoewel de stressvolle omstandigheden misschien zijn afgenomen, kan het rijgedrag blijven omdat de hersenen erop ingesteld zijn. Zo is ontstaat dwangmatig gedrag. In dit geval is het belangrijk om hulp in te roepen van een gediplomeerd hondengedragskundige.
Daarnaast is het belangrijk om ook hier een eventuele medische reden uit te sluiten. Want rijden kán in enkele gevallen voorkomen als gevolg van een medische aandoening. Bijvoorbeeld een urineweginfectie of huidallergieën. Ook vlooien en teken kunnen dit soort gedrag veroorzaken. Het likken van het schaamgebied of het schuren tegen meubels kan wijzen op een van deze aandoeningen. Maak in dat geval een afspraak bij je dierenarts.
